Có những tình huống nhất định mà chúng ta phải chiến đấu để sống sót và đạt được thành công. Đó là bản chất con người. Có hai dạng chiến binh trên đời - một dạng sẽ thể hiện mình tốt trong thời bình, còn dạng kia vươn lên mạnh mẽ trong thời chiến.

Dạng chiến binh thời bình sẽ làm việc tốt nhất khi thời thế ổn định hoặc khi được ở trong cảnh phồn vinh thịnh vượng. Đó là vì sự tập trung của họ được tiếp thêm động lực bởi thành công, và khi đó tầm nhìn chiến lược của họ có thể được mở rộng ra đến những vùng đất mới rộng lớn hơn nhằm duy trì đà phát triển.

Dạng chiến binh thời chiến lại trở nên vượt trội trong tình hình khó khăn. Khi cuộc sống không thật sự ổn định, họ không được ở trong vị thế đỉnh cao hoặc vị trí mà họ cần có, họ sẽ tập trung đi thám hiểm và khai phá những con đường mới, ra sức đấu tranh để giải quyết các vấn đề và chấp nhận mạo hiểm để giành lấy thành công.

Trong bối cảnh quân sự, cách thức mà một đội quân tiếp cận với cả hòa bình lẫn chiến tranh là khác nhau trong sự thống nhất.

Thời bình là lúc để quan sát và huấn luyện đội quân của bạn, trang bị để họ sẵn sàng chiến đấu với kẻ thù ngoài mặt trận. Đó là lúc để tập trung vào bản thân người lính - hoàn thiện họ cho chiến tranh trong tương lai và nâng cấp vũ khí để có thể sẵn sàng đến mức tối đa. Tất cả là nhằm sử dụng khoảng thời gian ổn định này để dựng nên những cơ sở vật chất và tăng cường sức mạnh quân đội.

Khi chiến tranh nổ ra, cách tiếp cận lại hoàn toàn khác. Thực ra là đảo ngược toàn bộ. Lúc này sự tập trung được chuyển sang những chiến thuật thực tiễn để xâm chiếm nhiều lãnh thổ hơn và tiêu diệt nhiều kẻ địch hơn - nói cách khác là tất cả đều hướng đến việc sống sót và bảo vệ. Trong suốt khoảng thời gian này rất khó để biết từng người lính trong đội đang làm gì. Họ xông ra đối mặt với những biến động khó lường và hành động tùy cơ ứng biến.

Chiến binh Thời bình so với Chiến binh Thời Chiến

Dựa trên hai tình huống khác nhau này mà cả hai dạng chiến binh sẽ phản ứng khác nhau. Mặc dù mỗi dạng có thể phát huy tốt nhất khi gặp hoàn cảnh phù hợp với mình, nhưng họ đều có những điểm yếu.

Chiến binh thời bình chiến đấu để duy trì hòa bình

Mẫu người này chủ động đề ra các quy tắc riêng của mình cho phép mọi người làm theo từ đầu đến cuối và khiến công việc được hoàn thành trong trật tự quy củ. Với những quy tắc và hướng dẫn rõ ràng đó, sẽ dễ dàng hơn rất nhiều để có thể nhìn ra bức tranh tổng thể và lên kế hoạch cho các mục tiêu trong tương lai dựa theo đó.

Song họ lại rất dễ bị đóng khung bởi các quy tắc cứng nhắc có thể làm theo một cách dễ dàng. Điều này hạn chế những hướng đi hoặc sự phát triển nhất định. Sẽ khó hơn để nhận ra những mối nguy hiểm tiềm tàng, và các quyết định có thể chỉ dựa trên những điều giả sử.

Chiến binh thời chiến chiến đấu vì sự sống còn

Sẽ có ít hơn những giới hạn được đặt ra bởi các hướng dẫn và quy tắc, nghĩa là dạng chiến binh này sẽ làm mọi cách trên mức cần thiết để sống sót và chấp nhận mạo hiểm khi cần. Chế độ sinh tồn đồng nghĩa với trạng thái cảnh giác cao độ hơn trước bất kì điều gì có khả năng đi chệch hướng và sửa chữa hoặc ngăn chặn tất cả lại ngay.

Song các chiến binh thời chiến thường có xu hướng phản ứng với một tình huống tùy thuộc vào hoàn cảnh hơn là những chiến lược do mình tự nghĩ ra. Sự tập trung của họ hầu như được dành hết cho những kết quả trong ngắn hạn, do đó sẽ gây khó cho việc nhìn ra bức tranh tổng thể và lên kế hoạch cho tương lai.

Khi các dạng chiến binh bị đặt vào nhầm chổ

Việc đặt một chiến binh thời bình vào hoàn cảnh chiến tranh, hoặc đặt một chiến binh thời chiến vào khung cảnh hòa bình sẽ cho ta thấy mỗi dạng tất yếu sẽ phải vật lộn khó khăn ra sao để sinh tồn.

Dạng chiến binh thời bình thiếu sự nhạy bén trước hiểm nguy và sẽ cảm thấy khó có thể đạt được những bước tiến cần thiết mà không có các quy tắc và hướng dẫn trong tay. Trong khi đó dạng chiến binh thời chiến sẽ cảm thấy khó có thể làm theo các quy tắc đã được đặt ra cho dài hạn.

Một ví dụ cho điều này có thể là một vị bác sĩ gia đình làm việc cho các phòng khám địa phương. Trong môi trường đó (thời bình) anh ta có thể hoàn thành công việc một cách thành công. Tuy nhiên, nếu anh ta đột nhiên chuyển tới làm ở khoa Tai nạn và Cấp cứu của một bệnh viện (thời chiến), thì hiệu quả làm việc có thể sẽ giảm sút trầm trọng.

Điều đó có nghĩa là cả hai dạng chiến binh đều có những hoàn cảnh lí tưởng trong đó họ có thể phát huy mạnh mẽ năng lực của mình. Chiến binh thời bình thích hoàn cảnh ổn định hơn, khi các quy tắc được định rõ, và họ có thể nhìn thẳng đến mục tiêu phía trước. Chiến binh thời chiến làm việc tốt nhất trong điều kiện thiếu những quy tắc nghiêm ngặt, cho phép họ có thể linh hoạt làm theo cách riêng của mình để đạt đến mục tiêu.

Chiến binh Tối thượng

Cuộc sống không phải đường thẳng, nên chúng ta sẽ phải trải qua cả chiến tranh lẫn hòa bình vào lúc này hay lúc khác trong đời. Đó là lí do tại sao việc thành thạo cả hai mặt là cách tối ưu để tồn tại.

Ví dụ, các khách sạn truyền thống sẽ chẳng bao giờ hình dung ra được nhu cầu cần phải cạnh tranh với những sự lựa chọn khác dành cho khách hàng, như là AirBnB - họ đã đi từ thời bình sang thời chiến. Blackberry và Nokia đã một thời thong thả dạo bước trong thành công, nhưng hiện tại đang thấy mình lâm vào thời chiến trong cảnh bị đẩy ra bên lề thị trường.

Việc sở hữu cả hai loại kĩ năng có thể giúp bạn luôn vững bước vượt qua những thời điểm dễ dàng lẫn khó khăn và nối dài liên tục những thành công của mình.

Hãy học quy tắc và phá vỡ quy tắc

Hãy ý thức rằng mọi sự rèn luyện trên đời và mọi sự nâng cấp "vũ khí" của mình sẽ chẳng có ý nghĩa gì nếu bạn không dùng đến chúng trong "vùng chiến sự". Hãy hiểu rằng việc kiểm tra lại các quy tắc và tiêu chuẩn cho thành công sẽ cho phép bạn học được đâu là điểm mạnh và điểm yếu của mình, để từ đó cải thiện chúng. Chỉ khi đó bạn mới biết lúc nào cần phá vỡ hoặc duy trì các quy tắc của mình.

Hãy chuẩn bị sẵn sàng cho "chiến tranh bất ngờ"

Việc hình thành cách tư duy theo đó bạn ý thức được rằng mọi thứ đều là tạm thời hoặc có thể bị thay thế bất kì lúc nào sẽ cho phép bạn trở nên sẵn sàng hơn trước mọi sự. Việc chuẩn bị tâm lí như vậy khiến bạn luôn suy nghĩ vượt ra khỏi khung cảnh hòa bình ổn định, và cho phép bạn nghĩ đến những sự lựa chọn thay thế trong bất kì khía cạnh nào của cuộc đời mình. Chiến tranh bất ngờ có thể là không tránh khỏi vào lúc này lúc khác, nên việc có một kế hoạch B bất cứ khi nào có thể sẽ tạo ra sự ổn định tốt hơn khi phải đối mặt với nghịch cảnh.

Bạn có thể là một chiến binh thời bình lẫn chiến binh thời chiến. Hãy cố gắng kết hợp những mặt tích cực của cả hai cách chiến đấu này và bạn sẽ đạt đến thành công ở những tầm cao mới.