Là con người, ấn tượng đầu tiên là rất quan trọng. Như bạn đã biết, trong lần đầu gặp mặt, một người sẽ có giả định về bạn trong 60 giây đầu tiên, nhưng cuộc nghiên cứu gần đây nhất của hai nhà tâm lý học Janine Willis và Alexander Todorov trường Đại học Princeton đã nhận thấy rằng, giả định đó xảy ra nhanh hơn rất nhiều. Thực ra, nó chỉ diễn ra trong một phần mười giây.

Nói cách khác, diện mạo của chúng ta sẽ hình thành hay phá vỡ ấn tượng đầu tiên với bộ não chúng ta một cách tự nhiên thông qua sự tìm kiếm cảm tình, sự cạnh tranh, độ tin cậy và tính chất công kích.[1]

Vậy một ấn tượng tiêu cực đầu tiên trong cái nhìn chớp nhoáng đó có đảo ngược được hay không?

Tất cả chúng ta hay phán đoán và giả định

Mặc dù chúng ta không có đưa ra phán đoán. Nhưng bản năng sống sót của con người làm cho chúng ta có sự đánh giá để xác định liệu một người cụ thể có xứng đáng để tiến tới hay không, theo một cách nhanh nhất có thể.

Có một số thứ đang diễn ra trong não chúng ta lúc này: do không có những kí ức liên quan đến những người mới quen nên bộ não chúng ta phải bù lại phần thiếu sót thông tin đó. Vì thế, nó cố gắng tạo ra những mối liên hệ thông qua những gì chúng ta nhìn thấy và nghe được cùng với những kinh nghiệm tích lũy trong quá khứ. Đó chính là phản xạ của cơ chế sinh tồn giúp chúng ta đưa ra quyết định là có đáng giá để gặp lại và cân nhắc giá trị của người đó đối với chúng ta.

Điều gì có thể ảnh hưởng đến nhận thức của con người?

Bạn có thể cho rằng những gì bạn nhìn thấy là yếu tố quan trọng cho ấn tượng đầu tiên và dĩ nhiên, đó là điều chính xác. Nhưng bạn đã bao giờ hình thành quan điểm về ai đó, người bạn chưa bao giờ gặp mà chỉ lắng nghe ý kiến của người khác về họ chưa? Đó là bởi vì bộ não có xu hướng vẽ nên những câu chuyện hoặc hình dung thông tin một cách mãnh liệt dựa trên những suy nghĩ và niềm tin sâu sắc của chúng ta.

Kết quả là, khi bạn gặp ai đó sau khi nghe ý kiến của người khác về họ, những gì họ thực hiện sẽ càng củng cố thêm những ấn tượng mà bạn đã hình thành trước đó. Nếu chúng xảy ra theo một cách khác, bộ não chúng ta sẽ cho rằng đây chỉ là một trường hợp ngoại lệ.

Đó là lý do tại sao, khi bạn hình thành một ấn tượng về người mà bạn sắp gặp mặt, thì sẽ rất khó để thay đổi những suy nghĩ của bạn về họ. Hầu như mọi lúc, chúng ta không biết ấn tượng đầu tiên diễn ra theo xu hướng thiên vị. Nếu bạn biết Fred là một doanh nhân nhìn xa trông rộng và bạn có tư tưởng về nhà doanh nhân nhìn xa trông rộng là người có xu hướng hung hăng, xấu xa, và tự tin, Fred sẽ phải rất khó khăn để thuyết phục bạn là anh ấy khác với những điều đó, thậm chí khi anh ta chứng minh anh ta không phải loại người này. Đây không phải do bạn là một người cực đoan; mà là vì sự thiên vị của ấn tượng đầu tiên đã chiếm lĩnh nó.

Thay thế thành kiến ấn tượng lúc ban đầu

Tất cả chúng ta đều muốn tạo nên cái nhìn đầu tiên tốt đẹp với bất kì ai mà chúng ta gặp, và một trong những cách phổ biến nhất mà chúng ta hay thực hiện đó là khen ngợi người khác. Sự ngợi khen là những món quà xinh xắn mà bạn có thể tặng cho người khác đặc biệt khi chúng mang nhiều ý nghĩa và chân thành. Tuy nhiên, khen ngợi những người mà bạn mới gặp lần đầu cũng chứa đựng nguy cơ. Điều này không liên quan gì đến bạn nhưng mọi thứ thì đều có liên quan đến họ; mọi người có xu hướng đánh giá thấp sự nổ lực của bạn, bởi vì họ nghi ngờ động cơ của bạn khi cố gắng tạo sự ảnh hưởng với họ bằng sự nịnh bợ, mặc dù bạn không có ý đó. Cách để giải quyết vấn đề này là bạn có thể nhờ một người khác để truyền đạt lời khen. Điều này tự nhiên sẽ làm giảm đi sự hoài nghi.

Bạn có thể nhờ sự can thiệp của bên thứ ba theo một cách khác; tìm một ai đó nói tốt về bạn. Vì nó hình thành tâm lý tư tưởng của họ về bạn theo chiều hướng tích cực. Chiến lược này sẽ ngay lập tức giúp bạn có thể hòa nhập với những người mà bạn chưa gặp trước đây vì trong tiềm thức họ đã thích thú về bạn. Dĩ nhiên, điều này có thể phản tác dụng nếu người bạn nhờ là một người xấu miệng (thậm chí là vô ý) và kết quả là mọi người sẽ tự nhiên cảnh giác và kín đáo hơn đối với bạn.

Dưới đây là một số điều mà bạn cần lưu ý khi thực hiện chúng:

• Không bao giờ ép buộc bất kì ai nói về bạn. Một lời khen đến từ bên thứ ba phải xuất phát từ trái tim. Yêu cầu một người bạn làm những điều họ không muốn sẽ không thể cảm nhận được sự chân thành. Nó cũng có thể gây ra sự phản kháng và cuối cùng họ sẽ nói những lời tiêu cực về bạn. Hãy đảm bảo rằng người mà bạn chọn thật sự hiểu bạn và muốn nhấn mạnh những yếu tố tích cực về bạn.
• Lựa chọn lời khen một cách khôn ngoan. Hãy chắc chắn rằng lời khen của bạn không nhằm vào vẻ bề ngoài ví dụ như ngoại hình. Cho dù đó là cơ hội cho sự lãng mạn hay chỉ là tình bạn, cá tính của chúng ta cũng thiết lập sự liên kết sâu sắc. Vì vậy hãy đối xử tử tế, giúp đỡ và vui vẻ với nhau nhiều hơn. Điều này trước tiên sẽ làm giảm phán đoán hơn về diện mạo bề ngoài của bạn.
• Đừng nói dối hay phóng đại. Bạn có thể tạo sự thu hút với người khác để có ấn tượng tốt nhưng nó chỉ kéo dài trong một thời gian ngắn. Bắt một ai đó nói dối sẽ không bao giờ có được hiệu quả tốt bởi vì mọi người sẽ luôn nhận thấy những điều không phù hợp. Hãy chắc chắn rằng lời khen là chân thành và xuất phát từ tấm lòng.

Vì vậy, chỉ trong một phần mười giây bạn có thể đưa ra phán đoán (và vài điều chúng ta không thể kiểm soát được), cách tốt nhất để chống lại những kết luận tiêu cực của ai đó về bạn, đó là sử dụng chiến lược bên thứ ba. Gieo hạt giống trước tiên sẽ làm cho ai đó hình thành quan điểm tích cực về bạn và giúp cho bạn có khởi đầu tốt bằng việc loại bỏ khuynh hướng thiên vị của bộ não phán xét trong lần gặp đầu tiên.

Nguồn ảnh bìa: Freepik từ freepik.com

Tài liệu tham khảo