Đã bao nhiêu lần bạn nghe câu "Tôi không có thời gian" trong đời rồi? Bạn rủ bạn bè đi đâu đó, hay bạn nhờ họ một việc gì đó, bạn đã nghe họ trả lời như vậy. Có lẽ bản thân bạn cũng không ít lần trả lời người khác như thế. Nhiều người sẽ hiểu là đúng như vậy, nhưng sự thực là câu nói này thường không hoàn toàn có nghĩa như vậy. 

Sự thật đằng sau câu nói "Tôi không có thời gian"

Mỗi khi nghe câu này, chúng ta thường tin ngay dù cho không chắc rằng người kia có nói thật hay không - vì lẽ tất nhiên là chúng ta không có quyền tra khảo họ xem là họ thật sự có bao nhiêu thời gian. Nhưng chúng ta luôn băn khoăn rằng; hay đó chỉ là cái cớ dễ nói nhất. Chúng ta nghi ngờ, bởi vì lúc nào đó chúng ta cũng đã làm giống như vậy. Vậy thì câu này thực sự có những ý nghĩa gì?

• Tôi thực sự phải làm rất nhiều việc và tôi kín hết chỗ trong quỹ thời gian của mình rồi: Nhiều người trong chúng ta đã nhận quá nhiều việc rồi, thế cho nên dù rất muốn giúp hay làm gì với ai đó chúng ta sẽ thấy áp lực thêm khi mà việc thì đang chất đống kia.
• Có nhiều thứ quan trọng tôi cần làm hơn là đi với bạn: Nghe có vẻ không mấy thiện cảm nhưng thực tế là thỉnh thoảng sẽ có những ưu tiên khác cần được giải quyết.
• Tôi chẳng có gì để làm cả nhưng dù sao tôi cũng không muốn đi: Điều này thực sự là "quá ác" nhưng bạn nên hiểu là sẽ có lúc người đối diện cảm thấy không có hứng, họ đang mệt mỏi hoặc là họ không hứng thú gì với việc mà bạn đề nghị họ cùng làm với mình. Có lẽ lúc đó họ đang muốn ngồi sa-lông đọc sách với ly rượu để kế bên nhưng họ thấy hơi bất lịch sự nếu phải nói thẳng ra là họ thích điều đó hơn là đi với bạn.
• Tôi chẳng có gì để làm cả nhưng tôi không muốn giải thích vì sao tôi không muốn đi: Đôi khi một lời nói dối vô can (white lie) sẽ dễ nói hơn là phải giải thích lí do vì sao bạn lại không muốn đi với ai đó. Có thể là bạn không có hứng hay là bạn không thích đi chung với người đó chút nào. Vì đây thường là phản xạ, bạn muốn từ chối khéo để không bị hỏi gì thêm.

Kể cả khi đã biết hàm ý của câu trả lời "tôi không có thời gian" có thể khắc nghiệt, nhưng chúng ta vẫn có thể thừa nhận là ít nhất một trong những hàm ý đó đúng với chúng ta.

Đặt dấu hỏi cho "lời nói dối phổ biến này"

Mỗi khi bạn nghe người khác nói câu này, 90% là họ nói dối. Tất nhiên, điều này không có gì là lạ vì ai cũng biết rồi. Có điều là chúng ta thường cho qua mà không hỏi lại mỗi khi nghe người đối diện nói như thế. Thay vì cho qua "câu nói dối mà ai cũng hay nói này", chúng ta nên đặt dấu hỏi về tác động của nó đến tình bạn hay các mối quan hệ của chúng ta với người khác.

Bạn chỉ là thứ yếu. Nếu họ liên tục ám chỉ rằng họ không dành ưu tiên quá cao cho bạn, liệu đây có còn là một mối quan hệ tốt đẹp nữa không? Xây dựng mối quan hệ cần sự nỗ lực của cả hai bên, vì thế nếu cả hai đều trao cho nhau câu từ chối này thì đã đến lúc cần đặt dấu chấm hỏi rồi.

Bạn không được tôn trọng đúng mực. Tất cả chúng ta đều xứng đáng có những mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè, gia đình và những người thân yêu và chúng ta đáng được tôn trọng. Hãy tự vấn xem tại sao bạn lại không được như vậy. Họ có cho rằng bạn là một người quan trọng trong cuộc sống của họ không?

Họ không thể nói thật với bạn. Người đối dện sẽ nói rằng họ có nhiều kế hoạch khác và sẽ không nói dối, nếu họ là một người bạn chân tình. Chắc chắn họ sẽ sắp xếp lại, hẹn bạn một lúc khác vì họ thực sự muốn dành thời gian với bạn. Nếu họ cho rằng họ cần nói dối thì đó có thể là vấn đề đấy.

Hậu quả của "lời nói dối mà ai cũng nói" này

Chúng ta cũng có lỗi khi dùng câu từ chối này, nhưng quan trọng hơn là nó nói lên điều gì về bản thân chúng ta, về sự trung thực của chúng ta và lăng kính mà chúng ta dùng để nhìn vào các mối quan hệ mà chúng ta có trong đời phải không?

Dù đóng vai là người nghe hay người nói, chúng ta đều hiểu hàm ý vì sao chúng ta lại nói như vậy. Tuy nhiên, cần hiểu rằng chúng ta không muốn nói trắng ra không có nghĩa là chúng không gây hại gì cả. Tất nhiên là người ta sẽ hiểu hàm ý mà bạn không không muốn nói và qua thời gian, điều này có thể phá hoại những mối quan hệ cũng như những gắn kết thân thiết nhất.

Khi nghe bạn trả lời "tôi không có thời gian" thì người ta thường nghĩ tới những điều sau đây:

• “Bạn sắp xếp công việc của mình quá cẩu thả và dẫn đến là bạn không quản lí tốt thời gian của mình."
• “Bạn ngạo mạn đến mức không thèm nói cho tôi biết thực sự vì sao bạn không thể."
• “Trong mắt người này thì quan hệ giữa họ và tôi chẳng là gì cả, và bây giờ thì tôi cũng chẳng muốn tôn trọng họ nữa để làm gì."

Hãy dành thời gian vào lúc khác, hoặc là nói thật

Như bạn đã thấy, vấn đề cuối cùng là thứ tự ưu tiên. Mỗi người đều có 24 giờ đồng hồ trong một ngày - chúng ta có dự tính khác nhau và sắp xếp công việc cũng khác nhau. Chúng ta có quyền chọn lựa dành thời gian cho một việc gì đó hay là không.

Mấu chốt là đừng vòng vo nữa mà hãy trung thực. Hãy giải thích vì sao bạn không có thời gian, dù cho điều này có vẻ vô tình, nhưng nó không nguy hại bằng việc đối phương suy nghĩ về lí do thực sự đằng sau và từ đó sự tôn trọng lẫn nhau bị giảm sút. 

Hãy cho họ biết rằng điều đó không phải là ưu tiên của bạn

Quả là khó nói, phải không nào? Nhưng nói thật như thế này là cách chỉ ra rõ ràng nhất rằng: Thời gian của mỗi người có hạn và việc giả vờ không mang lại ích lợi gì ở đây. Vâng, điều này thật khó nghe nhưng ít ra đó là câu nói thật, sẽ tốt hơn là nếu người kia cảm thấy rằng mình đã bị gạt ra chỉ vì một cái cớ mà ai cũng biết và điều đó sẽ gây hại nhiều hơn.

Sau đó hãy đưa ra ngay lí do

Nói thật thì mất lòng nên bạn nên giải thích ngay lí do để giảm thiểu điều này. Như vậy thì đối phương sẽ dễ thông cảm cho bạn hơn và điều này sẽ kéo giảm ảnh hưởng tiêu cực đến mối quan hệ của hai người về lâu dài.

Đưa ra một hướng giải quyết khác

Nên cố gắng sắp xếp để dành ưu tiên cho họ vào một lúc khác. Nếu bạn muốn phát triến các mối quan hệ của mình, hãy cho họ thấy rằng họ vẫn là ưu tiên của bạn, chỉ là không phải ngay lúc này thôi.

Chẳng hạn như một người bạn mời bạn đến buổi triển lãm tối thứ Sáu tuần sau để xem những tác phẩm mới của cô ấy. Trên lí thuyết là bạn có thể đi, nhưng bạn chần chừ vì bạn đang xem lại hồ sơ xin việc cũng như tìm việc và bạn biết là phải ưu tiên việc này trước. Thay vì chỉ đơn giản nói xin lỗi, bạn không có thời gian, hãy giải thích những ưu tiên của bạn, chúc cô ấy may mắn và sắp xếp hẹn cô ấy một buổi sau đó trong tuần để hỏi thăm tình hình.

Hãy nhớ rằng câu nói "không có thời gian" tuy thông dụng nhưng lại gây hại nhiều hơn bạn nghĩ. Nếu bạn cảm thấy bạn nói câu này nhiều lần rồi, có lẽ đã đến lúc bạn nên hỏi lại chính mình giá trị của tình bạn và các mối quan hệ của bạn với người khác. Hãy trung thực hơn vì điều đó có thể giúp bạn giữ gìn các mối quan hệ với những người quan trọng trong cuộc đời bạn.

Nguồn ảnh bìa: Kaboompics từ kaboompics.com