"Tôi có lẽ không bao giờ làm được điều đó."
Đó là câu trả lời tôi nghe được từ hầu hết mọi người khi tôi nói với họ rằng tôi là người sống thuần chay. Và sự thật là trước đây tôi cũng nghĩ như vậy. Như phần lớn mọi người, cả đời mình tôi đã từng ăn thịt. Có lẽ sẽ tôi thậm chí còn hơi quá một chút. Tôi đã từng theo chế độ dinh dưỡng điển hình dành cho vận động viên thể hình, với gạo và thịt gà trong hầu hết mọi bữa ăn. Đôi khi, nó lên tới hơn 1 kg thịt một ngày.
Ngày nay đó không phải chế độ ăn mà tôi coi là lành mạnh. Nhưng tôi dám chắc tôi sẽ chẳng quan tâm nếu hồi đó có ai đó nói với tôi điều này.
Đã hơn hai năm kể từ khi tôi theo chế độ thuần chay và tôi chưa bao giờ phải bắt đầu lại từ đầu. Nếu bạn muốn biết thêm về cách làm thế nào tôi luôn tràn đầy năng lượng khi ăn thuần chay, hãy xem một bài viết khác của tôi: Chế độ ăn Thuần chay giúp tôi tràn đầy năng lượng, minh mẫn và sống đầy mục đích ra sao
Nhưng trong bài viết này, tôi sẽ nói cho bạn biết “trở thành người thuần chay” thực sự là gì, tại sao nó quan trọng với bạn, và từng bước chính xác phải thực hiện để trở thành người sống thuần chay.
Thay vì gì coi chủ nghĩa thuần chay như một đặc điểm cá nhân, đúng đắn hơn cả là hãy sử dụng nó như một khái niệm truyền cảm hứng giúp bạn loại bỏ các sản phẩm nguồn gốc động vật ra khỏi cuộc sống của mình. Đôi khi, bạn không hoàn toàn biết rõ một thành phần thực phẩm hay mỹ phẩm có nguồn gốc từ động vật hay không, nhưng bạn sẽ quen rất nhanh thôi.
Một chế độ ăn chay thường được hiểu là loại bỏ thịt và cá, nhưng cho phép cả trứng và sữa. Thuật ngữ thuần chay đưa khái niệm này tới một mức độ khác: loại bỏ tất cả các thành phần có nguồn gốc động vật. Thuần chay áp dụng cho bất kỳ sản phẩm nào không liên quan đến động vật: không thịt, sữa, trứng, lông, da, mật ong, vân vân.
Theo chế độ ăn, hay như bạn có thể gọi, lối sống này, đem lại ba lợi ích lớn:
- Cải thiện đời sống của động vật bằng cách cách tránh tiêu thụ các sản phẩm động vật (thậm chí không cần suy nghĩ)
- Giúp bạn khỏe hơn bằng cách giảm thiểu tiếp xúc với các tác nhân có thể gây bệnh (như thịt đỏ, được biết đến là một tác nhân gây ung thư nhóm 1)
- Giúp ích cho trái đất bằng cách giảm dấu chân môi trường của bạn (thông qua việc giảm thải CO2 và khí metan do gia súc, đặc biệt do bò, tạo ra)
Dù thực sự bạn ủng hộ ý tưởng sống thuần chay đến mức nào, việc bắt đầu quá trình chuyển đổi của bạn bằng cách tập trung vào các lựa chọn chọn dinh dưỡng cũng là việc khôn ngoan. Bởi đại đa số các sản phẩm động vật gắn với cuộc sống của bạn hầu như chắc chắn đều bắt nguồn từ các lựa chọn thực phẩm của bạn:
Bạn có thể không tin khi tôi nói rằng tôi yêu cảm giác thưởng thức thịt. Tôi sẽ không nói dối bạn đâu. Tôi nhớ mình đã nói với một người bạn sau khi bắt đầu ăn chay trường rằng tôi chỉ thử cái trò ăn chay này, và có lẽ tôi sẽ sớm phải ăn một chiếc Big Mac trở lại và “tự chiêu đãi bản thân”.
Tôi là một đứa sục cơm và thịt gà thẳng trong nồi trong lúc mọi người thưởng thức bữa trưa căng tin ở nơi làm việc. Mẹ tôi lo lắng cho tôi, vì trong khi mọi người đang mải mê ăn tối cùng gia đình, tôi là đứa duy nhất đang đứng trong bếp nấu món gà tây nhạt nhẽo của mình.
Tôi thường ghi lại tất cả những gì mình ăn. Tôi vẫn còn giữ nhật ký MyFitnessPal của mình từ hồi đó đến giờ. Giờ xem lại chúng tôi cảm thấy hãi hùng. Nửa cân phô mai tươi (quark) ít béo vào lúc 5 giờ sáng. 1 kg thịt gà không gia vị mỗi ngày.
Nếu bạn muốn biết lý do thật sự tôi trở thành người ăn chay thuần, thì lý do thực của sự thay đổi ly kỳ này, thì nó đây: Bạn gái tôi hồi đó tặng tôi một cuốn sách có tên “Eating Animals” (Ăn Động vật) của Jonathan Safran Foer. Sau khi ngốn ngấu cuốn sách trong chưa đến một tuần và trải qua những tuần tiếp theo phủ nhận sự thực, cuối cùng tôi quyết định dần dần chuyển thành người ăn chay.
Sau khi đọc những câu chuyện khủng khiếp về cuộc sống hàng ngày của động vật tại các trang trại công nghiệp hóa, trở thành người ăn chay dường như là bước kế tiếp tự nhiên đối với tôi. Nghĩ lại, có lẽ đó là tổng hợp của tình yêu và “bệnh anh hùng”. Tôi luôn muốn trở thành một người làm những điều đúng, ngay khi mọi người làm điều ngược lại.
Trong khi đang cân nhắc mình có nên thành người ăn chay trường không, tôi có cảm giác mình như Neo trong phim Ma trận. Chọn sống một cuộc sống sung sướng bằng cách lờ đi mọi chuyện hay một cuộc sống đối mặt với sự tàn nhẫn của hiện thực.
Sau khi quyết định trở thành người ăn chay thuần - uống viên thuốc đỏ - tất cả mọi người quen biết đều nghĩ tôi đã mất trí. “Mày sẽ bị mất hết cơ!”, “Cái trò này không thể tốt cho sức khỏe được” và “Mày không trụ nổi hơn hai tuần đâu” là những lời tôi nghe được mỗi ngày.
Nếu như tôi không trang bị kiến thức cho mình kỹ càng, thì tôi đã không thể chống lại tất cả những bình luận tiêu cực bằng các bằng chứng và số liệu. Nếu tôi không tích lũy những kiến thức đúng đắn trước khi theo đuổi chế độ chay thuần, có lẽ trong vòng một tháng tôi đã phải nhè viên thuốc đỏ ra. Hay như trong phim Ma Trận, thật tình cờ, đã phải ăn miếng bít tết phản bội.
Ăn chay thuần nhắc tôi nhớ đến thị trường tiền ảo. Xin thông cảm cho tôi:
Năm ngoái tôi đã kiếm được vài ngàn đô la từ tiền ảo. Phần lớn những người tôi biết đã bán số tiền ảo của mình với giá lỗ hoặc với số lời rất nhỏ. Bởi khi khủng hoảng đến, mọi người đều bán tiền của mình ra, không nghĩ đến tiềm năng khổng lồ phía sau của chúng.
Điều khiến tôi có thể kiếm được tiền từ Ethereum, Bitcoin và các loại tiền khác là hiểu biết của tôi phía sau hệ thống tiền điện tử, tiềm năng của Blockchain, hợp đồng smart và và các vấn đề về thị trường tài chính mà nó có thể giải quyết. Tôi có được lợi thế này bằng cách đọc một quyển sách đơn giản.
Cho đến nay việc này có vẻ không mấy liên quan tới chủ nghĩa thuần chay. Nhưng bạn cần nhận ra rằng trong cuộc sống chúng ta đang sống, không có mấy thứ quan trọng hơn tri thức.
Theo tôi, một quá trình chuyển đổi dài hạn sang chế độ ăn lành mạnh là việc đúng đắn cho tất cả mọi người. Nhưng nếu bạn thuộc một trong các trường hợp sau, thì bạn không nên theo một chế độ ăn thuần chay nghiêm ngặt ngay lúc này:
- Phụ nữ có thai, chưa có kinh nghiệm theo chế độ ăn thuần chay trước đó.
- Mắc bệnh nặng về tinh thần hoặc thể chất, mà bác sĩ khuyên không nên theo chế độ ăn chay thuần.
- Bị căng thẳng cao độ, như kiệt sức do làm việc hoặc mới chia tay.
Nếu bạn thuộc vào những trường hợp kể trên, thì một sự thay đổi lớn không được khuyến khích vào lúc này, do những căng thẳng tức thời có thể có gây hại cho bạn và những người quanh bạn.
Nếu bạn vẫn không chắc mình có phù hợp với chế độ dinh dưỡng thuần thực vật hay không, thì hãy đến gặp một bác sĩ có khả năng ở gần bạn. Bạn có thể tìm các bác sĩ dinh dưỡng thực vật vùng mình ở bằng cách truy cập PlantBasedDoctors.Org.
Tôi đã viết một kế hoạch từng bước để từ từ lôi bạn vào hành trình ăn chay thuần này. Trước khi kịp nhận ra nó thì bạn đã hình thành một thói quen tốt rồi đấy.
Bạn sẽ thấy tôi nói rất nhiều về “Tại sao” của bạn. Nhấn mạnh điều này bao nhiêu cũng không đủ. Tự hỏi mình “Tại sao” là hết sức quan trọng. Bạn phải hiểu bản thân, không chỉ biết liệu mình có muốn trở thành người ăn chay trường không, mà liệu bạn có muốn sống cuộc sống chất lượng hơn hay không. Tự vấn là kỹ năng tối quan trọng mà bạn cần phát triển.
Hãy bắt đầu hỏi mình những câu hỏi khó:
- Tại sao tôi làm việc tôi làm?
- Tại sao tôi sẽ làm việc?
- Tại sao tôi muốn theo một chế độ ăn chay thuần?
Những câu hỏi này sẽ cho thấy động lực của bạn và cho bạn một ý niệm về bạn thực sự là ai. Chúng cũng sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu của mình dễ dàng hơn.
Lý do “Tại sao” lớn nhất của tôi đơn giản là nhu cầu bức thiết muốn sống một cuộc sống tự chủ và chính trực. Tôi có nhu cầu mạnh mẽ đơn giản là phải làm những điều đúng. Sau khi đọc cuốn Eating Animals của Jonathan Safran Foer,[1]
Thoạt tiên, tôi cố gắng chối bỏ các thông tin và cố quên những gì mình vừa đọc. Nhưng mỗi lần cầm miếng thịt gà quỷ quái, tôi lại cảm thấy tội lỗi và xấu hổ. Tôi biết ăn thịt cho tôi rất nhiều khoái lạc, nhưng tôi cũng biết các nhu cầu sơ đẳng của một người không thể vượt qua các nguyên tắc sống và đạo đức của họ. Ý tôi là là nếu không bạn có thể hợp lý hóa cả việc hiếp dâm.
Bạn phải thay đổi suy nghĩ của mình đến mức phải nhận ra rằng sự thỏa mãn tức thời không thể là hình ảnh đại diện cho cuộc đời bạn. Tư duy này không nên giống như một niềm tin tâm linh, mà là bắt đầu nhìn vào bức tranh tổng thể.
Bạn cần biết mình đang nói về điều gì khi bạn trở thành người ăn chay thuần. Bất kể khi nào bạn bơi ngược dòng, theo định luật vật lý, bạn sẽ phải đối mặt với trở lực. Cách duy nhất để để chống chọi với những trở ngại là chuẩn bị cho nó.
Sau khi đọc các bài viết của tôi trên Lifehack và ghé thăm kênh Youtube channel của tôi, tôi khuyên bạn đọc các quyển sách sau. Chỉ những quyển sách này thôi cũng cho bạn kiến thức về dinh dưỡng lành mạnh nhiều hơn 99% dân số nói chung. Ba trụ cột này là:
- How Not To Die (Làm Thế nào để Không Mất mạng): Một cuốn sách với hơn 2.400 lượt đánh giá 5 sao trên Amazon. Làm cách nào để tránh những nguyên nhân chính gây tử vong do dinh dưỡng. Toàn bộ số tiền thu được từ sách sẽ dùng làm từ thiện.
- Eating Animals (Ăn Động vật): Các vấn đề đạo đức phía sau việc ăn thịt động vật, như tiêu đề cuốn sách. Cuốn sách đã khiến tôi trở thành người ăn chay thuần.
- The China Study (Nghiên cứu Trung Hoa): Cuốn sách về những nghiên cứu sâu rộng nhất từng được thực hiện về mối liên quan giữa chế độ dinh dưỡng và sức khỏe con người. Cuốn sách thứ hai về vấn đề sức khỏe, vì cuộc tranh cãi lớn nhất liên quan đến chủ nghĩa thuần chay mà bạn sẽ tham gia vào là về vấn đề sức khỏe.
Sau khi trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để không thể thất bại, mục tiêu chính của bạn là nên đặt ra một tiêu chuẩn mới. Và cách duy nhất để bạn đặt ra một tiêu chuẩn mới trong dài hạn là thực hiện một sự chuyển đổi bền vững.
Ăn thực phẩm nguồn gốc thực vật với tôi là việc rất đỗi bình thường. Tôi không cảm thấy bị bị hạn chế trên bất kỳ phương diện nào. Ăn chay thuần đối với tôi đồng nghĩa với việc sống một cuộc sống tự nhiên và và đạo đức hơn. Chế độ dinh dưỡng của tôi đầy các loại rau, quả, ngũ cốc nguyên cám, sữa thực vật, hạt, và đậu.
Tôi không mặc áo lông hay bất kỳ loại da thú nào khác. Không phải vì tôi không bắt buộc phải mặc, mà vì tôi không muốn. Ý tôi là: tôi muốn xem nơi mình sống, yêu thương và cười vui là một khu vườn chứ không phải một nghĩa địa.
Trở thành người ăn chay trường cũng đồng nghĩa với việc nói không với sự thỏa mãn tức thời và nhìn vào bức tranh toàn cảnh hơn. Ăn chay trường là dấu hiệu của sự tự chủ.
Với việc ăn chay trường, bạn đặt sự thỏa mãn tức thời của mình sang một bên, nhường chỗ cho một cái nhìn toàn cảnh hơn. Dù bạn làm điều này vì sức khỏe của mình, vì trái đất, hay vì động vật, bạn đang đặt ra các ưu tiên và cho thấy mình đang sống một cuộc sống có kỷ luật.
Mọi người thường nói với tôi họ chưa từng ăn thứ gì thuần chay, một điều dĩ nhiên hoàn toàn vớ vẩn. Nếu bạn đã từng ăn một quả chuối, bạn đã ăn thực phẩm thuần chay. Nhiều khả năng là bạn đã là người thuần chay ở mức độ tương đối cao rồi.
Để tìm hiểu bạn đang ăn chay ở mức độ nào, hãy ghi lại thói quen ăn uống hiện tại của bạn ra sao. Điều này có vẻ nhàm chán nhưng hết sức quý báu. Bạn ăn gì từ bữa sáng cho đến tối? Một khi bạn đã biết hiện tại mình đang ăn gì, bạn có thể nghĩ đến cách để cải thiện thói quen ăn uống của mình.
Để theo dõi chế độ ăn uống hàng ngày của bạn một cách dễ dàng, tôi khuyên bạn sử dụng ứng dụng MyFitnessPal. Nó miễn phí và rất dễ dùng.
Thay vì khuyên mọi người dừng ăn những gì hiện tại họ đang ăn, tôi thích khuyên họ chỉ cần đơn giản ăn những thực phẩm có lợi nhiều hơn. Nghiên cứu cho thấy người ta thậm chí giảm cân nhiều hơn khi được khuyên ăn thêm rau thay vì được khuyên ăn bớt đồ ngọt lại. Nếu bạn đang ăn trưa với gạo lức, súp lơ xanh và thịt gà lúc này, thi tôi sẽ khuyên bạn đơn giản nhân đôi khẩu phần gạo và súp lơ xanh, trong lúc giữ nguyên phần thịt gà.
Sau một thời gian, bạn sẽ thèm các thức ăn ngày một lành mạnh hơn, khiến việc ăn thực phẩm có lợi dễ dàng hơn. Bạn đã phát triển một thói quen trước khi bạn nhận ra điều đó.
Nếu bạn muốn biết thêm về các thực phẩm chay thuần, hãy xem một bài viết khác của tôi, cung cấp cho bạn 40+ ý tưởng công thức thuần chay.
Sau khi bạn đã phân tích thói quen ăn uống của mình, hãy đánh dấu các món ăn hiện tại bạn đang ăn không phải từ thực vật. Các món có thịt, trứng, mật ong hay phó mát.
Hãy mua các thực phẩm thuần chay thay thế cho những thức ăn này. Ngày nay những thực phẩm thuần chay này có thể tìm thấy ở hầu như tất cả các siêu thị. Việc tìm các sản phẩm thay thế cực kỳ dễ dàng. Muốn có pho mát cho món pizza của bạn? Hãy đoán xem: có sản phẩm chay thay thế cho nó. Bạn luôn thích ăn sườn nướng ư? Vâng, có sườn nướng chay! Tôi không hề đùa, các khả năng gần như vô tận.
Đây là phần cuối cùng và khó nhất. Tôi không khuyên bạn quẳng quần áo hiện tại của mình đi. Thay vào đó, tôi sẽ khuyên bạn mua những trang phục mới “có đạo đức” (ethical clothes). Đặc biệt lưu ý khi mua áo khoác và giày. Bạn cần tránh xa các sản phẩm len và da.
Giày thường là phần khó tìm nhất khi bạn là người sống thuần chay. Dưới đây là hướng dẫn cho việc mua giày, có lẽ là trang phục không có nguồn gốc động vật khó mua nhất:
Trở thành người sống thuần chay có thể dễ hơn bạn nghĩ nếu bạn đơn giản làm theo những bước đã được chứng minh ở trên. Ngay cả khi khi đôi lúc chúng khó khăn, cuối cùng thì, việc uống viên thuốc đỏ là việc rất đáng làm, tin tôi đi!
Tài liệu tham khảo
| [1] | ^ | Jonathan Safran Foer: Ăn Động vật |