Bạn có nhận ra một xu hướng hiện hành về việc sở hữu tài năng không? Một ví dụ rõ ràng nhất chính là chương trình truyền hình vô cùng nổi tiếng "Tìm kiếm tài năng nước Mỹ", chương trình thường xuyên thu hút lượng khán giả đông đảo lên tới 14 triệu người xem.

Chương trình này không chỉ nổi tiếng ở Mỹ mà còn vô cùng thành công với vô số những phiên bản khác nhau tại các quốc gia châu Á, châu Âu, Trung Đông và còn hơn thế nữa. 

Tôi chắc chắn rằng bạn đã từng ít nhất xem một tập chương trình này, vì vậy bạn cũng biết cách chúng diễn ra: một lượng lớn những người vô danh tới để biểu diễn các trò giải trí và đôi khi là những kĩ năng đặc biệt (như nhảy múa, ảo thuật hay là ca hát).

Theo đúng tên gọi của chương trình, các giám khảo tìm kiếm những người hay những màn biểu diễn với tài năng phong phú. Đối với những khán giả bình thường khi theo dõi tại nhà thì thật dễ để tin tưởng rằng, tài năng là tất cả những gì một người cần có để có thể tham gia chương trình này - và để có khả năng trở nên giàu có và nổi tiếng.

Tuy nhiên, thực tế lại là một điều gì đó rất khác.

Liệu chúng ta có đang thổi phồng về cái gọi là "Tài năng"?

Ngày nay, người ta có thể dễ dàng tung hô tài năng bẩm sinh của một ai đó.

Như thể mọi người tin rằng, tài năng thiên bẩm có giá trị hơn là những kỹ năng được trui rèn qua nhiều tháng hay nhiều năm. Đơn cử, khi xem một thiên tài thể thao bạn có lẽ sẽ chỉ tự suy nghĩ rằng họ mới tuyệt vời làm sao.

Và sau đó là một loạt những bài kiểm tra IQ và năng khiếu được đưa ra để nhanh chóng phân loại những tinh anh từ đám đông quần chúng. (Các công ty chọn thuê những người có tài năng thiên phú).

Chỉ cần nhìn những tin tức xung quanh ta mà xem. Bất cứ ai đạt được thành tựu đáng kể đều sẽ được truyền thông và công chúng vinh danh về tài năng của họ.

Vấn đề ở đây là, liệu chúng ta có tiếp tục đặt tài tăng ở vị trí trung tâm, trong khi nguyên nhân thực sự dẫn đến thành công lại là sự nỗ lực và kiên định - những thứ hiếm khi được nhắc tới. Điều này khiến phần lớn chúng ta nghĩ rằng cách duy nhất để đạt được thành công trong cuộc sống là phải có tài năng bẩm sinh độc đáo và mạnh mẽ.

Việc đặt nặng sự chú ý vào tài năng có thể ngăn cản rất nhiều người đạt được thành công.

Không tin tôi ư? Cứ việc xem bất kì đoạn trích nào của các chương trình nhảy múa hay ca hát. Phần lớn thời gian các giám khảo chỉ đơn giản bình phẩm về các kỹ năng cũng như tài năng của thí sinh, mà hiếm khi (giá như là có) đánh giá họ dựa trên công sức hay thời gian họ đã bỏ ra để học điều gì đó.

Việc liên tục đặt tài năng lên trên sự nỗ lực như thế này là nguyên nhân dẫn đến những niềm tin mù quáng, ví dụ như:

• Khi ai đó được khen ngợi vì có tài năng, họ có thể bắt đầu ỷ lại vào chúng và ngừng cố gắng để cải thiện bản thân.
• Mặt khác, ai đó bị nói rằng không có tài năng sẽ khiến họ nghi ngờ khả năng của bản thân và dần tin vào điều đó và họ không còn tiếp tục cố gắng để phát triển bản thân nữa.

Không khó để thấy cách mà mọi người rơi vào những chiếc bẫy kể trên như thế nào, nhưng nó không nhất thiết phải diễn ra như vậy.

Ví dụ, hãy nghĩ về trường hợp của Celine khi tham gia chương trình. Liệu thành công của cô ấy có hoàn toàn dựa vào tài năng bẩm sinh không? Hay là nhờ hàng năm trời khổ luyện và học hỏi?

Trong phần lớn các trường hợp, đằng sau một tài năng thiên bẩm, bạn sẽ thấy họ cũng đã bỏ ra rất nhiều thời gian và công sức để phát triển bản thân.

Vì vậy, nếu nói ai đó "tài năng" thì đó đích thực là sự phủ nhận một cách thô lỗ những nỗ lực mà họ đã bỏ ra cho công việc mà họ làm. Việc này phần nào cũng giống như tảng băng trôi vậy. Chúng ta chỉ nhìn thấy phần nổi của tảng băng, trong khi phần lớn của chúng vẫn ẩn dưới mặt nước.

Và có một vấn đề rằng một số người sử dụng tài năng như một lời bao biện cho việc không làm gì cả. Bạn nghe thấy chúng mọi lúc, kiểu như: "Tôi chỉ đơn giản là không có tài năng mà thôi, vậy thì cớ sao tôi phải ganh đua với họ (những người có tài năng) cơ chứ?"

Với trường hợp kể trên, tài năng đã trở thành một bức tường mà những người đó tự tạo ra, ngăn cản họ vươn tới khả năng thực sự mà họ có... những thứ ở phía bên kia bức tường.

Nỗ lực mới thực sự là thứ bạn cần

Có một điều chắc chắn là, những tài năng trời phú là có thật. Chúng là những khả năng bẩm sinh mà chúng ta được thừa hưởng từ vốn gen (gene pool) của gia đình. Nó cũng hoàn toàn giống với lý do tại sao có người thì thấp, người lại cao vậy.

Mỗi người trong chúng ta đều có những khả năng và tài năng riêng biệt. Bạn có lẽ sẽ nhớ tới hồi còn đi học, một vài người bạn của bạn có thể "tự nhiên" nhảy cao hơn bạn hay chạy nhanh hơn bạn. Và nếu bạn đã từng tập thể hình hay học võ, bạn sẽ thấy mỗi người lại có khả năng uốn dẻo tự nhiên khác nhau. 

Khả năng hay tài năng độc đáo của ai đó không phải lúc nào cũng rõ ràng đối với người khác. Ví dụ, qua hàng năm trời tôi mới nhận ra rằng mình có thể đọc nhanh hơn những người bình thường khác. Tuy nhiên, trừ khi tôi và bạn cùng tham gia một cuộc thi về đọc nhanh, bằng không bạn có lẽ sẽ hoàn toàn không nhận thức được tài năng đó của tôi.

Hãy quên tất cả những thứ mà bạn đã và đang được bảo đi. Đây không phải là cuộc đua về tài năng. Nó đơn giản là về sự nỗ lực mà bạn bỏ ra thôi.

Ẩn giấu sau mỗi cá thể được gọi là tài năng là vô vàn những nỗ lực và kiên trì. Ví dụ, Walt Disney đã bị sa thải khỏi một tờ báo vì "không có những ý tưởng mới mẻ" và "thiếu trí tưởng tượng"; Michael Jordan đã giam mình trong phòng và khóc sau khi bị loại khỏi đội bóng rổ ở trường trung học; và Oprah Winfrey thực tế đã mất công việc trợ lý tin tức sau khi nhà sản xuất nói rằng bà "không phù hợp với ngành truyền hình".

Dù trải qua những thất bại của riêng mình, cả ba người đều đã trở nên vô cùng thành công, và dĩ nhiên là, nổi tiếng trên toàn thế giới. Nhìn lại những công việc hiện tại của họ, hầu hết mọi người đều sẽ cho rằng Disney, Jordan và Winfrey đều được ban cho những tài năng thiên bẩm. Tuy nhiên sự thật hoàn toàn không phải như vậy. Chắc chắn rằng họ rất tài năng, nhưng chính nỗ lực mới là thứ làm họ trở nên khác biệt.

Đây là cách giúp bạn khám phá ra tài năng của riêng bạn và biến chúng trở thành sức mạnh lớn lao nhất.

1. Xác định sở thích của bản thân

Mọi người thường cảm thấy hài lòng, vui vẻ khi họ được làm những thứ mà họ thích. Hãy tự hỏi bản thân:

• Thứ bạn quan tâm nhất là gì?
• Thứ bạn muốn làm nhất là gì?
• Thứ mà bạn không thể chịu đựng được dù chỉ một chút là gì?

Sau đó, hãy dành thời gian suy nghĩ và giới hạn những sự lựa chọn cho tới khi bạn tìm ra sở thích của mình. Và, sau bài luyện tập này, nếu bạn vẫn chưa chắc chắn về những thứ mà bạn thực sự yêu thích, hãy thử làm thêm những thứ khác nữa.

Ví dụ, vận động viên đoạt huy chương vàng bơi lội Olympics Rowdy Gaines đã biết rằng ông thích thể thao từ khi còn rất trẻ. Khi lên tới trung học, ông đã thử chơi qua bóng chày, bóng rổ, bóng đá, gôn và cả quần vợt trước khi theo đuổi nghiệp bơi lội. Hay nói cách khác, ông đã cố gắng thử qua rất nhiều thứ khác nhau trước khi tìm thấy thứ mình thực sự yêu thích.

2. Tạo dựng sức mạnh bản thân

Một khi đã đặt trọn trái tim vào một sở thích đặc biệt nào đó, hãy suy nghĩ xem liệu bạn đã có những kỹ năng căn bản để có thể thành công với nó hay chưa.

Kỹ năng nào mà bạn cần phải trang bị cho bản thân? Kỹ năng và kiến thức nào mà bạn có thể nâng cao? Lĩnh vực nào khác mà bạn có thể cải thiện?

Hãy nói rằng những sở thích mà bạn đã xác định đang được cam kết tiến hành. Để có cơ hội thành công, bạn sẽ cần đầu tư những khoảng thời gian đều đặn cho việc luyện tập. Bạn cũng có thể sẽ muốn có được sự giúp đỡ từ một người hướng dẫn riêng trong việc này.

3. Nhận đánh giá và cải thiện 

Một khi bạn bắt tay tạo dựng sức mạnh bản thân, bạn nên tìm kiếm sự đánh giá từ những người khác.

Họ chính là người gia sư tuyệt vời nhất dành cho bạn. Họ có thể nói cho bạn biết điểm yếu của bạn ở đâu và làm thế nào để cải thiện chúng. Họ cũng có thể đưa cho bạn những sự hỗ trợ và động viên đáng giá trong quá trình bạn phát triển những kỹ năng cũng như kiến thức của bản thân.

Những người thành đạt nhất là những người không bao giờ ngừng học hỏi. Họ tiếp tục tìm kiếm những phương pháp mới để cải thiện và luôn suy nghĩ về việc làm sao để có thể làm tốt hơn. Thay vì trốn tránh những phản hồi của người khác, họ tìm kiếm chúng một cách chủ động. Và sau đó sử dụng chúng để giúp họ hoàn thiện hơn.

Nỗ lực sẽ giúp bạn tiến xa hơn là tài năng sẵn có

Những thành tựu vĩ đại không đơn thuần chỉ đến từ những tài năng; chúng đến từ những nỗ lực không ngừng nghỉ.

Sự nỗ lực và kiên trì là thứ phân biệt kẻ thất bại với người chiến thắng. Kẻ thất bại chỉ nhìn thấy con đường dẫn tới thành công thật dễ dàng, trong khi người chiến thắng luôn chắc chắn về cái đích mà họ hướng tới.

Tôi thực sự hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp các bạn thấy rõ đâu mới là gốc rễ của thành công. Và nếu bạn cần thêm bất kỳ sự trợ giúp nào trên con đường chinh phục mục tiêu của bản thân bạn, hãy xem ngay một trong những bài viết trước của tôi: The Only Time That Change Doesn’t Make You Better

Hãy tìm ra sở thích của riêng bạn. Làm việc hết mình vì chúng. Và khám phá ra một cuộc sống thành công mà bạn chưa từng nghĩ mình có thể có.