Bạn đã bao giờ đọc một bài viết hoặc bài blog cực kỳ hấp dẫn, tác động mạnh mẽ đến mức truyền cảm hứng cho bạn mong muốn thay đổi điều gì đó trong cuộc sống chưa? Khi bài viết của một tác giả thực sự có sức lôi cuốn, họ làm cho độc giả tin tưởng thông qua lập luận chặt chẽ và hùng hồn của mình. Thậm chí, họ còn có thể kích thích phản ứng cảm xúc nơi người đọc.

Tất cả những hiện tượng này là một phần của kỹ năng viết hùng biện.

Viết hùng biện là một trong những phong cách viết phổ biến nhất trên thế giới, đồng thời cũng là một loại hình nghệ thuật. Mục đích chính là thuyết phục người đọc tin vào quan điểm của tác giả về một hoặc một số ý tưởng cụ thể.

Vậy, điều gì cấu thành Tam Giác Hùng Biện?

Sử dụng thuật hùng biện khi viết bài là một bước vô cùng quan trọng để thuyết phục người đọc. Thuật hùng biện có thể định nghĩa là một tập hợp các kỹ thuật sáng tác mà tác giả sử dụng để thu hút người đọc. Khi được áp dụng một cách hiệu quả, người đọc sẽ thấm nhuần đầy đủ nội dung được trình bày; họ sẽ hiểu rõ tất cả các vấn đề và cảm thấy đồng cảm với tác giả.

Ba yếu tố của Tam giác hùng biện tương quan với mỗi điểm tác động khác nhau đến người đọc. Để thực sự trở thành một tác giả toàn diện, điều quan trọng là bạn phải đảm bảo đáp ứng đủ từng yếu tố này.

1. Sự chuẩn mực (Ethos): Người viết

Dù độc giả có nhận ra hay không, họ muốn biết mục đích sáng tác của bạn là gì. Hiểu được động cơ của tác giả là một mong muốn mang tính bản năng của người đọc.

Người viết có nhiệm vụ đảm bảo rằng những gì họ viết phải ngắn gọn và rõ ràng. Bạn đang cố gắng giáo dục, thông tin, mua vui hay truyền cảm hứng cho người đọc? Xác định rõ mục đích sáng tác là bước đầu tiên để có thể viết lách hiệu quả.

Độc giả sẽ muốn hiểu bạn là ai với tư cách một tác giả. Điều gì khiến bạn đáng tin cậy, và tại sao họ phải lắng nghe những gì bạn nói?

Một nghiên cứu của Đại học Louisiana^[1] đã giải thích vai trò của sự chuẩn mực trong nội dung viết như sau:

“Sự chuẩn mực (Ethos) xác định tư cách tác giả và nhân vật của bạn. Nó có thể hiểu là vai trò của người viết trong lập luận, mức độ đáng tin cậy của lập luận đó cũng như chuẩn mực đạo đức của họ.”

2. Sự truyền cảm (Pathos): Người đọc

Để viết những nội dung thực sự truyền cảm, người viết phải có sự hiểu biết rõ ràng về đối tượng độc giả mà họ nhắm tới. Điều quan trọng là bạn phải tự hỏi mình những câu hỏi sau đây về người đọc:

• Độc giả mong chờ điều gì từ bạn?
• Nội dung bạn viết đem lại lợi ích cho đối tượng độc giả bạn lựa chọn như thế nào?
• Một độc giả lý tưởng sẽ có những điểm tương đồng gì?

Khả năng truyền cảm (Pathos) là phương tiện để bạn kết nối tốt hơn nữa với độc giả. Đó là sự đo lường phản ứng cảm xúc nơi người đọc. Hãy tự hỏi bản thân xem bạn muốn khơi gợi những cảm xúc nào. Bạn muốn chạm đến trái tim của người đọc, hay muốn tìm kiếm sự đồng cảm bằng cách khiến họ phấn khích hoặc bức xúc?

3. Sự hợp lý (Logos): Ngữ cảnh

Cuối cùng, hãy nhớ chú ý đến ngữ cảnh của tất cả bài viết. Người đọc sẽ để ý rất kỹ đến yếu tố này và sẽ tự đặt ra những câu hỏi, dù là một cách không rõ ràng hay vô thức đi nữa. Hãy nhớ những điều sau:

• Những sự kiện, hoàn cảnh nào khác có liên quan?
• Tất cả các khía cạnh khác của vấn đề và lập luận phản biện đối với quan điểm của bạn là gì?
• Có bằng chứng thực tế nào hỗ trợ cho các lập luận được nêu ra trong bài viết của bạn không?

Tất cả điều này liên hệ trực tiếp đến ý tưởng về sự hợp lý (logos), dựa trên mức độ logic của nội dung. Một bài viết có các vấn đề được xây dựng rõ ràng và nội dung sâu sắc sẽ thỏa mãn yêu cầu logic của độc giả.

Ôi, thật khó khăn để tuân thủ nguyên tắc Tam Giác Hùng Biện!

Việc giải quyết từng yếu tố của Tam giác hùng biện không phải lúc nào cũng dễ dàng và có thể đòi hỏi nhiều sự chú ý đến chi tiết hơn bình thường. Nhưng nếu tuân thủ theo thì bất cứ ai cũng đều có thể viết ra các bài viết hấp dẫn. Trong trường hợp này, câu ngạn ngữ "Có công mài sắt, có ngày nên kim" quả rất đúng. Bạn càng chú ý nhiều đến từng yêu cầu của tam giác này, kỹ năng viết của bạn sẽ càng được tôi luyện.

Vì sao việc ứng dụng Tam Giác Hùng Biện vào công việc viết lách lại quan trọng như vậy?

Có vô số lý do để luôn chú ý đến Tam giác hùng biện khi bạn là một tác giả. Lý do đầu tiên và quan trọng nhất, bài viết của bạn sẽ trở nên nghèo nàn và không đáng tin cậy nếu không bao hàm các yêu cầu của tam giác này. Và sự tuân thủ trên phải được thực hiện một cách toàn diện.

Ví dụ, nếu bài viết tập trung quá nhiều vào số liệu thống kê và số liệu cứng, nhưng không cung cấp bất kỳ minh chứng nào về độ tin cậy của tác giả hoặc khơi gợi bất kỳ phản ứng cảm xúc nào, bài viết đó sẽ trở nên máy móc, thiếu sự gần gũi với con người. Người đọc có thể trở nên buồn chán hoặc mất hứng khi bạn chỉ tập trung vào tiêu chí hợp lý (logos).

Cân bằng các yếu tố của Tam giác hùng biện là điều bắt buộc để có thể viết lách hiệu quả. Cho dù viết bài là nghề nghiệp chính hay chỉ là việc làm thêm để giải trí, việc sáng tạo nội dung thu hút có rất nhiều lợi ích.^[2]

Các bước cần thực hiện để ứng dụng Tam giác hùng biện đã được nêu rõ trong bài viết có tiêu đề "Tam Giác Hùng Biện: Cách sáng tạo nội dung đáng tin cậy, hấp dẫn và hợp lý":^[3]

Bước Một: Trả lời câu hỏi của độc giả, "Bài viết có đáng tin cậy không?". Hãy xem xét tác động của lập luận đối với thông điệp của bạn. Nếu không, nguy cơ là bạn sẽ không thuyết phục được độc giả.

Bước Hai: Trả lời câu hỏi, "Tác giả có đang cố gắng điều khiển suy nghĩ của tôi không?". Hãy cân nhắc đối tượng độc giả của bạn; nếu không họ có thể cảm thấy mất hứng và thông điệp của bạn sẽ trở nên vô ích. Hãy hướng tới cảm xúc của họ một cách phù hợp và chân thật.

Bước Ba: Trả lời câu hỏi, "Những gì được trình bày có hợp lý không?". Hãy xem xét đầy đủ bối cảnh thông điệp của bạn. Và chắc chắn rằng bạn đã truyền tải nó một cách logic.

Một khi đã hoàn toàn nắm bắt và áp dụng những chiến lược hùng biện này, nội dung bạn sáng tạo sẽ thực sự trở nên nổi bật.^[4] Bạn sẽ trở thành một người viết giỏi và được yêu thích. Độc giả sẽ đồng cảm hơn với những gì bạn trình bày, và sẽ có khả năng tham gia bình luận cũng như chia sẻ chia sẻ nội dung bạn viết trên các phương tiện truyền thông xã hội.^[5]

Một lý do chính khiến các tác giả yêu thích công việc họ làm bắt nguồn từ sự linh hoạt và tính chất xúc cảm của công việc viết lách. Được đánh giá là một trong 5 nghề nghiệp tại nhà hàng đầu hiện nay, viết lách (đặc biệt là viết lách tự do) tạo điều kiện cho bạn trải nghiệm một bầu không khí làm việc thật tự do.^[6]

Qua quá trình thực hành, bất cứ ai cũng có thể làm việc tại nhà như một người làm chủ.^[7] Điều này sẽ tác động đến cuộc sống của bạn như thế nào? Bạn sẽ làm gì nếu có toàn quyền kiểm soát lịch trình của mình? Bạn sẽ làm được nhiều như thế nào khi được ở trong một môi trường lý tưởng như vậy?

Tài Liệu Tham Khảo