Dù chúng ta có tìm cách tránh chuyện thức suốt đêm thế nào đi chăng nữa, thì cũng sẽ có lúc ta bị buộc phải làm thế để giải quyết một deadline đang tiến gần trước mặt. Đúng, chúng ta không nên thức cả đêm, vì việc này không có lợi cho sức khỏe chút nào; tuy nhiên, khi không thể tránh khỏi những lúc như thế, bạn nên chuẩn bị đàng hoàng để đối mặt với nó. Bằng cách dùng 6 mẹo dựa trên khoa học và tâm lý học này, bạn có thể giảm thiểu đáng kể những hậu quả của việc thức đêm và làm cho buổi làm việc này có năng suất cao nhất.
1. Đừng uống cà phê
Sao cơ, không cà phê á? Không phải cà phê là một phần của việc thức đêm sao? Đúng, nó có thể là một phần của việc thức đêm trong tưởng tượng của bạn, nhưng nó không phải là điều bạn nên làm. Có một vấn đề rất lớn trong việc uống cà phê vào ban đêm để có thể tỉnh táo: Chẳng có gì là miễn phí, không để lại hậu quả cả.
Ví dụ nhé, việc bạn thức cả đêm nay là để giải quyết một bài tập hay dự án quan trọng nào đấy. Nếu đó là trường hợp của bạn, thì bạn sẽ muốn làm việc với năng suất cao nhất trong cả đêm. Cà phê thường được rao bán với những lời miêu tả về tính năng nâng cao năng suất làm việc thần kỳ của nó, nhưng có một vấn đề như thế này: chúng ta thường chỉ nghĩ về năng suất trong thời gian ngắn trước mắt mà bỏ qua năng suất về lâu dài. Trong một thời gian ngắn, với một lượng cà phê lớn, chúng ta sẽ được cung cấp rất nhiều năng lượng và có thể tập trung tối đa. Tuy nhiên, sau 1-2 giờ đồng hồ, người dùng cà phê sẽ "đâm vào tường" và bị "đơ" trong vòng 4 tiếng tiếp theo. Không có gì là miễn phí dễ dàng cả: Nếu bạn đốt cháy năng lượng trí tuệ nhiều và nhanh hơn bình thường, bạn sẽ phải chịu mất một lượng năng lượng về sau, và thường thì bạn sẽ mất nhiều hơn bạn được.
Điều này không những đúng về ban ngày mà còn đúng cho cả ban đêm nữa, nhất là khi bạn đang rất mệt mỏi và yếu ớt. Cơ thể bạn sẽ không đủ để kham nổi cú sốc do cà phê gây ra trong giai đoạn chuyển tiếp, bạn sẽ lảo đảo và lờ đờ trong suốt phần còn lại của buổi thức đêm vì những tác dụng phụ của đợt nốc cà phê, và bạn sẽ không đạt được hiệu quả làm việc mà bạn mong muốn. Thay vì sử dụng những đồ uống giàu caffeine, hãy thay nó bằng trà xanh và nước để giúp bạn trữ đủ nước. Bạn sẽ thấy rằng miễn sao bạn đang uống cái gì đó thì bạn sẽ tỉnh táo thôi, nhất là khi kết hợp với những mẹo còn lại nữa.
2. Di chuyển
Điều tệ hại nhất bạn có thể làm khi thức đêm là ngồi yên tại một chỗ trước máy tính hoặc trước quyển sách giáo khoa đủ 8 tiếng. Đây là một thói quen xấu vào ban ngày, và thói quen này còn tai hại hơn nữa vào ban đêm, khi mà tinh thần của bạn đang bị giảm bớt và bạn đang mất dần khả năng suy nghĩ hoặc sự tập trung.
Tâm trí của chúng ta thường hoạt động theo một chu kỳ gọi là “nhịp điệu ultradian”. Khả năng hoạt động của não sẽ lên mức cao nhất và thấp nhất trong một quãng 90 phút. Nghĩa là cứ mỗi 90 phút, bạn sẽ rơi vào một trạng thái làm việc kém hiệu quả, nghĩa là cứ mỗi 90 phút năng lực làm việc của bạn sẽ cạn kiệt và bạn sẽ rơi vào bạn sẽ cố gắng vượt qua giai đoạn này có thể làm bạn mất đi quyết tâm hơn những lúc bình thường, vì thế, việc tốt nhất bạn cần làm là nghỉ một chút.
Nhưng không phải chỉ nghỉ đơn thuần thì có thể giải quyết được vấn đề. Tốt nhất, bạn nên đứng dậy và thực hiện một số bài tập thể dục đơn giản. Cách dễ nhất là sau mỗi 85 phút làm việc, bạn hãy đi bộ đến một chỗ mới để làm việc trong vòng 10 phút. Điều này không chỉ giúp cho đầu óc bạn trở lại bình thường vào cuối giai đoạn ultradian mà còn giữ cho bạn tỉnh táo hiệu quả hơn cả caffeine nữa. Bên cạnh đó, bạn có thể tự đặt ra những mục tiêu của mình tại nơi làm việc mới này, như: “Tôi sẽ đọc cái ghi chú lịch sử này khi tôi ở thư viện, và lên ý tưởng cho bài luận khi tôi đi xuống sảnh của sinh viên kinh doanh”. Việc này sẽ bắt buộc bạn phải cưỡng ép bản thân làm việc và dùng đòn bẩy theo định luật Parkinson để có thể làm việc hiệu quả hơn.
3. Uống nhiều nước
Tôi mong rằng bạn thích trà hoặc nước lọc, vì bạn sẽ phải uống thật nhiều nước. Nếu bạn chưa bao giờ trải nghiệm sự tăng đột biến hiệu quả và năng lượng nhờ uống nhiều nước thì bạn đang lãng phí cuộc đời mình đấy – Nước đã luôn là bạn đồng hành của tôi trong suốt quá trình làm việc.
Chúng ta lãng phí cuộc đời mình mất nước chậm dần mà lại không hề hay biết điều đấy. Cà phê, soda, rượu bia hay tất cả mọi thứ với caffeine hoặc đường đều làm cơ thể mất nước, và việc này làm cho bạn mệt mỏi, kém tập trung, lảo đảo, lo lắng, khó ngủ, khó thức giấc, hiệu quả công việc kém, không có cảm hứng làm việc và rất nhiều thứ khác không có lợi cho bạn nữa.
Rất may rằng bạn có thể giải quyết tất cả những vấn đề này chỉ bằng cách uống nhiều nước. Tôi muốn nhấn mạnh rằng không chỉ vài cốc, mà ít nhất là 1 gallon nước (3,7l) mỗi ngày! Có vẻ nhiều, nhưng khi bạn đã thử như thế, bạn sẽ không bao giờ bỏ được thói quen này. Khi bạn đang cố gắng thức đêm, mỗi cốc nước sẽ cung cấp cho bạn thêm năng lượng để bước qua đêm dài, và giúp bạn được nạp đủ nước khi cơ thể đang tiêu thụ đi nhiều nước/thức ăn hơn bình thường.
Nếu không uống nhiều nước, hãy cẩn thận, bạn sẽ có thể gặp những cơn đau đầu, mù mờ và thường sẽ không hạnh phúc được.
4. Ngủ một chút
Đây có thể là một con dao hai lưỡi, và việc có một người bạn đồng hành sẽ rất cần thiết cho bạn. Nếu bạn đang cần phải thức cả đêm hoặc thức nửa đêm, bạn chắc chắn không có ý định ngủ, và nó sẽ bắt đầu làm hại đến khả năng làm việc của não bạn cũng như lấy đi năng lượng của cơ thể bạn.
Một điều tốt của việc thức khuya thì bạn sẽ có thể bắt cơ thể của bạn rơi vào trạng thái cực kì mệt mỏi. Khi mệt, cơ thể bạn sẽ nhanh chóng bước vào trạng thái giấc ngủ cử động mắt nhanh REM, trạng thái ngủ có thể hồi sức hiệu quả nhất. Khi bạn có thể ngay lập tức bước vào REM, việc chợp mắt có thể giúp bạn được hồi phục và cho bạn tỉnh táo thêm vài tiếng nữa, so với khi bạn không ngủ.
Tuy nhiên, vẫn sẽ có một số nguy cơ như sau. Nếu bạn quá mệt, bạn sẽ khó có thể tự thức dậy nổi, và việc chợp mắt có thể kéo dài đến 8 tiếng. Có một người bạn thức cùng bạn sẽ giúp bạn tỉnh dậy sau 20 phút. Tốt nhất, hãy tìm ai đó sẵn sàng đảm bảo rằng bạn sẽ phải thức dậy để tiếp tục, thậm chí đổ nước vào bạn để bạn tỉnh ngủ.
Tuy nhiên, đừng lạm dụng việc ngủ nhiều hơn 90 phút một lần. Nếu làm vậy, bạn sẽ không thức đủ, và bạn sẽ bước vào thời kì ngủ-tỉnh-ngủ-tỉnh-ngủ như một thây ma, và bạn sẽ không làm được gì hiệu quả cả.
5. Hãy luôn luôn ăn
Đây là một điều khá vui khi bạn phải thức khuya. Để đảm bảo rằng đó là một buổi tối làm việc hiệu quả, hãy ăn mọi thứ bạn thích. Ăn sẽ giải quyết 2 vấn đề cho bạn: Bổ sung năng lượng bị mất, và giúp bạn giữ vững tinh thần.
Chúng ta tiếp nhận 1500 - 2500 calo để có thể hoạt động trong 16 giờ thức giấc trong ngày. Thế nhưng, khi bạn học xuyên đêm, bạn sẽ phải tiêu thụ nhiều hơn lượng năng lượng bạn cần cho 16 giờ, và chắc chắn là bạn đã ăn chưa đủ để giúp cơ thể hoạt động thêm vào ban đêm. Nếu bạn cứ cố gắng giữ một chế độ ăn nghiêm ngặt khi thức xuyên đêm, bạn sẽ rất đau khổ đấy – bạn cần nhiều thức ăn hơn thường ngày, và việc ăn những món ăn nhanh gọn rẻ sẽ dễ dàng hơn là ngồi đấy lo lắng về việc giữ sức khỏe.
Một lý do nữa giải thích cho việc bạn muốn ăn tất cả những gì ngon trước mặt bạn là vì con người thường chỉ có một sự quyết tâm vừa đủ để đối mặt với các vấn đề mà thôi. Sự quyết tâm này giúp chúng ta vượt qua những thứ chúng ta không thích, ngăn cản chúng ta ăn những gì ngon lành, nhưng khi bỏ ra quá nhiều quyết tâm để giữ một chế độ ăn uống nghiêm ngặt thì bạn cũng đang đồng thời hạ đi sự quyết tâm trong việc học hành – bạn không muốn làm thế này đâu. Đừng mất công chống chọi lại cơn thèm ăn; hãy ăn để bạn có thể có thêm năng lượng tiếp tục học hoặc là tiếp tục hoàn thành đề án của mình.
6. Có một người bạn đồng hành
Tìm bạn đồng hành là phương pháp cuối cùng và quan trọng nhất trong việc vượt qua một đêm thức học. Thức khuya một mình sẽ rất cô đơn, và khi phải học một mình thì không những dễ chán mà còn dễ nản, nhất là khi càng về sáng. Bạn sẽ muốn có một ai đó để nói chuyện cùng, ai đó để đi mua thức ăn cùng, ai đó để đi với bạn tới những nơi học mới hoặc ai đó để đảm bảo rằng bạn không lăn ra ngủ khi mà bạn đang thử thách năng lực thể chất và tinh thần của mình khi thức xuyên đêm.
Tuy nhiên, đừng hiểu lầm tôi. Thức xuyên đêm làm việc rất khó khăn, và bạn sẽ không thích việc này đâu. Tuy nhiên, nếu bạn theo những lời khuyên này, bạn sẽ giảm thiểu được rất nhiều tác hại tiêu cực và tránh được việc vật vờ mệt mỏi vào sáng hôm sau. Nhưng đừng thức khuya thường xuyên quá!
Nguồn ảnh bìa: Sleepy, SXC từ SXC