Đây có thể là một trong những điều phiền muộn phổ biến nhất trong mối quan hệ. Rất nhiều người trong chúng ta đã từng ở trong hoàn cảnh này rồi.

Tôi nhớ lại thời điểm tôi hoàn toàn mê mệt một ai đó. Tôi đã tưởng rằng, dù đúng hay sai, tôi kết nối với họ, và họ kết nối với tôi theo một cách dường như vượt qua cả sự giao tiếp – gần như là bản năng.

Nhưng thời gian trôi đi, khi tôi cho rằng sự kết nối đó lớn dần và trở nên mạnh mẽ hơn... chẳng có điều gì xảy ra cả. Mối quan hệ đó, hay cái quái gì cũng được, dường như cứ dậm chân tại chỗ.

Câu trả lời, khi được tiết lộ, thật đơn giản: Cô ấy là một người sợ ràng buộc.

Đôi khi tình yêu có thể đi sai hướng

Tình yêu, khi tiến triển, khi hai người cùng bật tín hiệu, là thứ gì đó không thể diễn tả được. Nhưng khi có điều gì sai, tình yêu có thể gây ra sự đau khổ và áp lực nặng nề.

Nỗi sợ cam kết là một cái kết của rất nhiều mối quan hệ tuyệt vời. Với một người bạn đời sợ bị ràng buộc, bạn có thể bắt đầu nghi ngờ mọi khía cạnh của mối quan hệ giữa bạn với họ, và thậm chí nghi ngờ chính cả bản thân bạn.

Để tránh điều này, nỗi sợ cam kết cần được thấu hiểu.

Nỗi sợ cam kết

Thật thú vị, nếu ai đó sợ bị ràng buộc cam kết, nỗi sợ này có thể ảnh hưởng đến những khía cạnh khác trong cuộc sống của họ. Họ có thể thấy áp lực nếu phải đối mặt với việc đưa ra những quyết định ảnh hưởng đến họ về lâu về dài.

Như thế có nghĩa là việc họ không sẵn lòng cam kết với bạn về tình cảm có thể không đến từ việc họ không toàn tâm toàn ý vào mối quan hệ, mà có thể là một tình trạng sức khoẻ tinh thần ^[1].

Tại sao con người có nỗi sợ cam kết?

Trong tâm lý học, có bốn kiểu gắn bó một người thường có với người khác. Ý tưởng này được gọi là thuyết gắn bó ^[2].

Thông thường, thuyết gắn bó được dùng để miêu tả những sự gắn bó được hình thành từ ấu thơ, nhưng cũng có thể được áp dụng cho người lớn trong mối quan hệ tình cảm. Có ba dạng gắn bó có thể lý giải suy nghĩ và hành động của một người sợ cam kết:

1. Tránh né nỗi sợ. Ai đó với nỗi sợ hãi muốn tránh né sự kết nối tình cảm có thể thật sự muốn một mối quan hệ lâu dài; tuy nhiên, có thể họ sợ hãi về tương lai của mối quan hệ. Sợ rằng họ sẽ bị tổn thương trong tương lai có thể làm họ thận trọng với việc hoàn toàn cam kết.
2. Tránh né sự gạt bỏ. Ai đó với sự kết nối này có thể gạt bỏ mong muốn hoặc nhu cầu của họ về một mối quan hệ lãng mạn, và có thể không thấy có lý do nào để tạo nên một mối quan hệ lâu dài. Hãy để họ đi ngay.
3. Nỗi bận tâm lo lắng. Ở đây một người có thể muốn một mối quan hệ, nhưng nỗi bất an có thể làm họ nghi ngờ sự cam kết của bạn, và nghĩ là bạn sẽ nhanh hối hận thôi.

Như vậy, vấn đề có thể nhiều hơn là họ muốn giữ các lựa chọn khác bên mình (hoặc thậm chí muốn có mối quan hệ mở). Có thể có một nền tảng tâm lý ẩn sâu nào đó cho sự không sẵn sàng cam kết của họ.

Cách phát hiện một người sợ cam kết

Làm sao bạn biết một người sợ cam kết hay không?

Thật may là có những dấu hiệu cho thấy người bạn yêu có nỗi sợ cam kết. Dưới đây là một vài ví dụ:

• Họ thường xuyên nghỉ việc ^[3] và rời bỏ nghề nghiệp. Mặc dù đây có thể là dấu hiệu họ không hài lòng với công việc, nó cũng có thể nói lên rằng họ thường tránh né việc ràng buộc với điều gì đó. 
• Tương tự, đây có thể là báo động đỏ nếu bạn biết rằng họ đã từng trải qua rất nhiều mối quan hệ chóng vánh mà không có sự cam kết nào được thể hiện ra.^[4]
• Họ có thể chạy vội khi chỉ mới được gợi ý đến chữ "yêu", hoặc thậm chí thấy khó chịu khi phải xác định mối quan hệ. Làm vậy khiến cho mối quan hệ trở nên chắc chắn hơn theo cách họ nghĩ, trở nên không dễ dàng gì để rời bỏ hoặc phá vỡ.
• Họ có vấn đề với việc cam kết tham dự sự kiện cho đến phút cuối.
• Thường thì họ không thể tin cậy được, và không thể đoán trước được.
• Họ tránh giới thiệu bạn với gia đình hoặc bạn bè thân thiết. Việc này cho thấy họ đang giấu bạn ở một ngăn tách biệt với cuộc sống cá nhân – một nơi có thể dễ dàng bị bỏ rơi mà không ảnh hưởng đến những nơi khác.

Nếu những điều trên đây nghe có vẻ quen, thì bạn nên thận trọng. Tuy nhiên, nếu thật sự bạn đang trong mối quan hệ với ai đó từ chối việc cam kết, đâu là những việc tốt nhất bạn có thể làm (bên cạnh việc đơn giản rời xa họ)?

Bạn muốn một người sợ cam kết thay đổi

Dĩ nhiên nếu sự không sẵn sàng cam kết của họ bắt nguồn từ các vấn đề tâm lý, thì cách tốt nhất để họ chữa lành là một liệu pháp trị liệu. Tuy nhiên, đó là một quá trình khó khăn và mất thời gian, đòi hỏi họ phải chủ động mong muốn thay đổi hành vi của họ; đây sẽ là một bước tuyệt vời và tích cực – tuy nhiên, điều này không thể được đảm bảo.

Vậy bạn nên làm gì?

Đầu tiên, bắt đầu một lối tiếp cận từ từ, "làm giá" một chút có thể là một ý hay ^[5]; hãy làm bản thân bạn bớt sẵn sàng khi họ cần. Đây là một cách khá mạo hiểm; nếu họ thật sự sợ cam kết, thì việc này cũng có thể khiến họ từ chối ra, và kết thúc mối quan hệ. Tuy nhiên, nó có thể khiến họ kết thúc như thế nào, thì nó cũng có thể thúc đẩy họ cố gắng hơn nữa như thế. Nếu họ thật sự muốn mối quan hệ tồn tại, họ phải phấn đấu vì nó.

Luôn đặt bản thân bạn lên hàng đầu

Luôn luôn – điều này là trên hết – đặt nhu cầu và sở thích của bạn lên hàng đầu. Trong một mối quan hệ giữa hai người, việc hai người suy nghĩ và cảm thấy những thứ khác nhau là chuyện bình thường. Nếu họ gây ra cho bạn áp lực quá đáng qua nỗi sợ cam kết của họ (việc này cho thấy họ cũng đang đặt bản thân họ lên trước), thì có lẽ bạn nên xem lại liệu họ có thật sự xứng đáng với sự áp lực và nỗi lo lắng này không.

Nếu họ xứng đáng, thì hãy cố gắng lên, và hy vọng tình yêu sẽ làm mọi thứ cải thiện.

Nếu bạn không chắc lắm, thì có thể cho họ một giới hạn thời gian nào đó. Nếu sự không chắc chắn vẫn chưa qua đi sau khoảng thời gian đó, ví dụ một tháng, thì có lẽ họ không xứng đáng đâu.

Khi bạn đã hiểu rõ thì mọi chuyện có thể rất khó khăn.

Xét cho cùng, vấn đề này thật phức tạp. Những vấn đề về tình cảm luôn như vậy. Nhưng tình yêu khi thành trái ngọt rất xứng đáng. Chỉ là mọi chuyện luôn không xảy ra theo cách mà bạn mong đợi thôi.

Tài liệu tham khảo